Múa Rối Nước
Nghệ thuật sân khấu
Tổ 2
Định nghĩa
-
Múa rối nước (hay còn gọi là trò rối nước) là một loại hình nghệ thuật sân khấu dân gian dùng con rối diễn trò, diễn kịch trên mặt nước.
-
Đây là loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của người Việt và chỉ có ở Việt Nam. Trò rối nước cũng được coi là nét văn hóa phi vật thể đặc sắc của dân tộc Việt Nam.
-
Kết hợp khéo léo và nhuần nhuyễn giữa ba yếu tố rối, nước, âm nhạc. Gồm nhiều loại hình nghệ thuật dân gian khác nhau như khắc gỗ, tạc tượng, diễn xướng, âm nhạc, văn học và nghệ thuật của các nghề thủ công khác như: đan lát, bện dây, sơn thiếp…
Lịch sử hình thành
-
Múa rối nước thường diễn vào dịp lễ, hội làng, ngày vui, ngày Tết
-
Ra đời chừng hơn 10 thế kỷ trước ở vùng châu thổ sông Hồng. Theo các truyền thuyết, huyền thoại lịch sử, trò rối nước ra đời từ thời xây thành Cổ Loa, Kinh An Dương Vương, năm 255 trước công nguyên. Còn theo sử sách, văn bia trò rối nước ra đời năm 1121 (đời Lý).
-
Múa rối có ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhưng múa rối nước thì chỉ duy nhất có ở Việt Nam. Do tính đặc sắc, múa rối nước đã nhanh chóng trở thành một loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống, có thể sánh ngang với tuồng, chèo.
-
Chứng cứ bằng văn tự đầu tiên ghi chép về múa rối nước Việt Nam: “Sùng Thiện Diên linh tự tháp” thời Lý Nhân Tông, dựng năm 1121, có ghi trò múa rối nước để biểu diễn mừng thọ Nhà vua,
Nội Dung
-Trong kho tàng trò rối nước của Việt Nam, có 30 tiết mục cổ truyền và hàng trăm tiết mục rối hiện đại kể về những sự tích dân gian và cuộc sống hàng ngày của người dân Việt. Mô tả:
-
Những sinh hoạt đời thường như: công việc nhà nông, câu ếch, cáo bắt vịt…
-
Lễ hội: múa rồng, múa sư tử, rước kiệu, đấu vật, đánh võ, chọi trâu…
-
Trích đoạn một số tích cổ: Thạch Sanh, Tấm Cám...
-
Nêu gương anh hùng dân tộc như Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo...
-
Các vở chèo,vở tuồng như Thị Mầu lên chùa, Lưu- Nguyễn nhập Thiên thai, Tây du, Sơn Hậu, Tam quốc …
 |  |  |
|---|---|---|
 |  |  |
Âm Nhạc
-
Xưa rối nước thường diễn ban ngày và chủ yếu với nhạc gõ như trống, mõ, phèng la, não bạt, … và các âm thanh mạnh như pháo, ốc, tù. Lời giáo, lời trò đều lấy từ ca dao, dân ca,… hay trích trong các vở kịch hát dân tộc.
-
Dàn nhạc trong biểu diễn rối nước là dàn nhạc của Chèo, môn nghệ thuật truyền thống đặc thù ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Ngoài các nhạc công còn có các ca sĩ hát chèo.
-
Các nhạc cụ chủ yếu trong biểu diễn rối nước là: Trống, nhị, sáo, bộ gõ, đàn tranh hoặc tam thập lục, đàn bầu.
-
Người ta còn sử dụng nhiều loại pháo như pháo nổ, pháo hoa, pháo dây, pháo vịt nhằm tạo ra không khí sôi động và s ự lung linh huyền ảo cho buổi diễn thêm hấp dẫn.